NVBM

Terugblik excursie naar KWR en Infoplaza

Op 6 juni ’25 waren we als NVBM voor onze jaarlijkse excursie te gast bij het wateronderzoeksinstituut KWR in Nieuwegein. Als eerste presenteerde prof Ruud Bartholomeus de achtergrond en doelen van KWR. KWR is in het leven geroepen door de gezamenlijke drinkwaterbedrijven in Nederland en Vlaanderen om onderzoek efficiënt te bundelen. Het instituut vormt een brug tussen wetenschap en praktijk voor de drinkwatersector, maar waarbij ook de hele hydrologische cyclus betrokken wordt. Niet voor niets ligt het KWR-pand op de plek waar water uit het Amsterdam-Rijnkanaal wordt ingenomen om getransporteerd te worden naar de duinen om daar geïnfiltreerd te worden, maar ook om vooraf op kwaliteit te gecontroleerd te worden. Ruud vertelde over een aantal speerpunt-onderzoeksthema’s zoals nieuwe opkomende verontreinigende stoffen, hydro-informatica (het nemen van beslissingen in de watersector op basis van hoogwaardige kennis en data), sleutel-technologieën. En wat meer en meer belangrijk wordt: de interactie met de samenleving bij de KWR-activiteiten via valorisatie, burgerwetenschap en het betrekken van belanghebbenden bij beleidsbeslissingen.

Daarna volgde een rondleiding langs een aantal proefopstellingen rondom het KWR-gebouw. Als voorbeeld worden nieuwe lysimeters ontwikkeld en getest om zo de waterbalans beter te kunnen monitoren. Met dit instrument kan de echte verdamping worden gemeten, in plaats van de nu gebruikte schatting via de berekende referentieverdamping. Verder worden op het testveld verschillende gewassen geteeld om hun efficiëntie met nutriënten te bepalen, en zagen we een opstelling waarmee waterstof wordt opgewekt uit een groot zonnepark. Ook heeft KWR een aantal hoogwaardige laboratoria voor microbiologisch en toxicologisch onderzoek, waar we een kijkje mochten nemen.

Toxicoloog Sanah Shaikh besprak een aantal uitdagingen voor de waterbeschikbaarheid, en -kwaliteit in relatie tot de menselijke gezondheid. Sanah heeft bijgedragen aan de drinkwaternormen voor verschillende opkomende stoffen. Bij chemische incidenten voert Sanah snelle toxiciteits- en risicobeoordelingen uit door grenswaarden af te leiden voor de volksgezondheid. Ze is ook betrokken bij de ontwikkeling, validatie en implementatie van innovatieve testmethoden, strategieën en risicobeoordelingstechnieken met betrekking tot chemische waterkwaliteit. Voor ons publiek presenteerde ze een breed palet aan consequenties van klimaatverandering voor de waterkwaliteit, zoals tijdelijke tekorten en overschotten aan zoetwater, veranderende rivierstromen, verzilting, en vervuiling. Maar ook de rol internationale conflicten, bouw en onderhoud van waterinfrastructuur, prijszetting en voedselvoorziening spelen een rol een in de benodigde risicobeoordeling.   

Janine de Wit presenteerde waar werk als promovendus naar het systeembegrip van meteorologische naar hydrologische droogte. Een concreet voorbeeld van haar onderzoek vormen veldproeven van zogenaamde “sub-irrigatie” waarbij in landbouwpercelen bestaande drainagebuizen “omgekeerd” kunnen worden ingezet om verdroging in neerslag-arme zomers tegen te gaan. Om dit systeem efficiënt in te zetten worden weersverwachtingen ingezet om deze sub-irrigatie “aan en uit” te zetten, zodat er zo min mogelijk water verloren gaat.

Na de lunch gingen we op bezoek bij onze sponsor Infoplaza in Houten. Mede-eigenaar van het eerste uur Rene Westening presenteerde hoe Infoplaza is ontstaan als een kleine spin-off van het toenmalige Weerbureau HWS met 6 starters in een klein pand in Hilversum, hoe het in de loop der tijd is uitgegroeid tot een bedrijf met 120 FTE en vestigingen in Houten, Amsterdam en Kazachstan. Daartoe zijn er in de recente jaren meerdere acquisities van verschillende bedrijven in de sector geweest. Van Infoplaza’s activiteiten is op dit moment 45% voor de zakelijke markt, en 55% voor de consumentenmarkt. Infoplaza onderhoudt meerdere merken voor verschillende doelgroepen die juist veel of juist minder detail en diepgang vragen voor hun weersverwachting. De meeste kranten, de NOS en een aantal regionale omroepen worden bediend door Infoplaza. Rene presenteerde ook hoe Infoplaza een mix aan modellen inzet om tot een best mogelijke verwachting te komen voor elk weerselement.  

Alfred Snoek sloot de middag af met een presentatie over het hedendaagse werk in de weerkamer. Steeds meer en meer is de rol van de meteoroloog een sterke interactie met klantgroepen waarbij elkaars processen goed begrepen moeten worden. Hij illustreerde dit aan de hand van een aantal voorbeelden bij ProRail, voor de gladheidsbestrijding in gemeentes en provincies, en muziekfestival-ondernemers. En, we namen een kijkje in de weerkamer. De middag werd afgesloten met een hapje en een drankje. We bedanken KWR en Infoplaza voor hun gastvrijheid, en Janine de Wit en Michiel Severin voor het programmeren van de excursies.